Student satisfaction with learning online

เมื่อผู้เรียนถูกถามว่าพวกเขามีความพึงพอใจอย่างไรกับประสบการณ์การเรียนออนไลน์ คุณคิดว่าคำตอบของพวกเขาจะเป็นอะไรได้บ้าง?

ในทางกลับกัน ผู้สอนควรคำนึงถึงอะไรบ้างเมื่อสอนออนไลน์…

Bradford (2011) วิเคราะห์ปัจจัย (factor analysis) ผลสำรวจความคิดเห็นของนักศึกษาจำนวน 1,401 คน ที่เคยเรียนออนไลน์

(แบบออนไลน์ 100% และแบบออนไลน์บางส่วนของคอร์ส) พบว่ามี 3 ปัจจัยหลักที่จะช่วยสร้างความพึงพอใจให้แก่ผู้เรียนออนไลน์ ได้แก่ Awareness, Challenge และ Engagement

1. Becoming aware of criteria for success in an online course นักศึกษาจะมีความพึงพอใจกับการเรียนออนไลน์มากขึ้น เมื่อพวกเขาได้รู้ถึงสิ่งที่ควรทำตามเงื่อนไขของรายวิชา ได้รู้คำแนะนำจากอาจารย์ และได้ตระหนักถึงระดับความสามารถของตนในการเรียนวิชาดังกล่าว สิ่งเหล่านี้ไม่ได้หมายความเพียงแค่ให้นักศึกษารับรู้ว่าจะต้องทำอะไรบ้าง แต่หมายถึงกระบวนการที่กระตุ้นและสนับสนุนให้พวกเขาได้ปรับตัว ปรับเป้าหมาย และปรับวิธีการเรียนรู้ของตนได้

ดังนั้นสิ่งที่คอร์สออนไลน์ควรมี

• ผู้เรียนสามารถติดตาม (track) ความก้าวหน้าของตนเองได้
• มีคำอธิบายรายวิชา (course syllabus) และการมอบหมายงานที่ชัดเจน
• แบ่งการส่งงานออกเป็นส่วน ๆ เพื่อให้มีจุดตรวจสอบการเรียนรู้ (check points) มากกว่าครั้งเดียว ทำให้ผู้สอนได้ประเมินความก้าวหน้าของผู้เรียน และผู้เรียนมีโอกาสได้แก้ไขเพื่อปรับปรุงงานแทนการให้ส่งงานชิ้นใหญ่เพียงครั้งเดียว
• อาจารย์ให้คำแนะนำที่ชัดเจน มีรูบริคที่อธิบายเกณฑ์ประเมินผลการเรียนรู้อย่างชัดเจน
• ผู้เรียนได้รับฟีดแบ็คที่ไม่ช้าเกินไป

2. Challenge นักศึกษาจะมีความพึงพอใจกับการเรียนออนไลน์มากขึ้น เมื่อพวกเขารู้สึกว่าได้ทำงาน (การบ้าน โปรเจ็ค ชิ้นงาน) ที่มีความท้าทาย

• ยิ่งงานนั้นเกี่ยวข้องและสามารถเชื่อมโยงไปถึงการทำงานในชีวิตจริงได้ พวกเขาจะกระตือรือร้นขึ้น เพราะรู้สึกว่างานนั้นมีประโยชน์/มีคุณค่า (intrinsic value) ที่จะใส่ความพยายาม
• การมอบหมายงานที่มีความท้าทายควรมาพร้อมกับการสนับสนุนผู้เรียนในด้านอื่นด้วย เช่น การแนะนำแหล่งข้อมูลอื่นที่น่าสนใจ การให้ข้อมูลที่จำเป็นแก่ผู้เรียนอย่างละเอียด (เช่น ประเมินผลผู้เรียนอย่างไร) การฝึกเทคนิคการเรียนรู้โดยเฉพาะสำหรับเรื่องที่ยาก และการสื่อสารกับผู้เรียนคนอื่น ๆ ด้วยได้
• การมีรูบริคที่ละเอียดสำหรับประเมินการเรียนรู้จะช่วยกระตุ้นผู้เรียนในกลุ่มที่ต้องการแสดงถึงความรู้ความสามารถ หรือต้องการฝึกฝนในสิ่งที่อยู่สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด

3. Engagement นักศึกษาจะมีความพึงพอใจกับการเรียนออนไลน์มากขึ้น เมื่อคอร์สออนไลน์มีสิ่งเหล่านี้

• ทำให้เห็นถึงความเชื่อมโยงกับสาขาที่พวกเขาเรียนอยู่ หรือแม้แต่ความเชื่อมโยงระหว่างหัวข้อย่อยต่าง ๆ ภายในคอร์ส
• รู้สึกว่าอาจารย์ให้ความสนใจ สามารถขอคำปรึกษาได้ และคอยช่วยเหลือ แม้ว่าเนื้อหาที่เรียนจะมีความยาก แต่ถ้าผู้เรียนรู้สึกว่าพวกเขายังมีอาจารย์ที่ช่วยตอบคำถาม หรือร้องขอคำแนะนำได้ ผู้เรียนจะยังรู้สึกอยากพยายามต่อไป
• มีการสื่อสารกันอย่างสม่ำเสมอ ได้แลกเปลี่ยนความเห็น
• อาจารย์ให้ฟีดแบ็คเชิงบวก เช่น ชื่นชมเมื่อทำได้ดี และให้คำแนะนำที่ชี้แนวทางเพื่อพัฒนาต่อได้
• ให้ผู้เรียนกำหนดสิ่งที่อยากทำ หรือออกแบบการเรียนรู้ของตนเองที่จะแสดงให้เห็นว่าพวกเขามี learning outcome นั้น ๆ ได้ เป็นการไม่จำกัดวิธีการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยมีอาจารย์ช่วยสนับสนุน
• มี “ตัวเลือก” ให้ เช่น เป็นไปได้หรือไม่ที่พวกเขาสามารถส่งงานที่จะทำให้อาจารย์เห็นถึง learning outcome โดยไม่จำเป็นที่ผลงานต้องมีรูปแบบเดียวกัน การมีตัวเลือกให้ผู้เรียนจะทำให้ผู้เรียนรู้สึกว่างานนั้นน่าสนใจมากขึ้นได้ เนื่องจากแต่ละคนย่อมมีความถนัดหรือความชอบในการเรียนรู้ (learning preferences) ที่ต่างกัน

---

บทความโดย น.ส.จันทิมา ปัทมธรรมกุล นักวิจัย สถาบันการเรียนรู้ มจธ.

อ้างอิง

Bradford G.R. (2011). A relationship study of student satisfaction with learning online and cognitive load: Initial results. The Internet and Higher Education, 14(4), 217–226. doi:10.1016/j.iheduc.2011.05.001